انواع بازارهای مالی بین المللی

بازار تبادلات ارزی که به اختصار Forex نامیده می شود بزرگترین بازار مالی حال حاضر جهان است. در این بازار بزرگترین شرکت های چند ملیتی، بانک ها و موسسات مالی بزرگ، انواع شرکت های بیمه و صادر کنندگان و وارد کنندگان فعالیت می کنند.

انواع بازارهای مالی بین المللی

پیش گفتار
مقدمه
فصل اول : کلیات
مقدمه: هدف از مطالعه پول ، بانکداری و بازارهای مالی
1-هدف از مطالعه ی بازارهای مالی
1-1-بازار اوراق قرضه و نرخ های بهره
1-2-بازار سهام
1-3-بازار ارز
2-هدف از مطالعه ی بانکداری و مؤسسات مالی
2-1-ساختار نظام مالی
2-2-بانک ها و و دیگر مؤسسات مالی
2-3-نوآوری مالی
3-هدف از مطالعه ی پول و سیاست پولی
3-1-پول و چرخه های اقتصادی
3-2-پول و تورم
3-3-پول و نرخ های بهره
3-4-سیاست های مالی و سیاست های پولی
4-جستجو در اینترنت
5-خلاصه
6-سؤال ها و مسائل
7-منابع و مآخذ

پیوست فصل اول: تعریف تولید کل ، درآمد کل ،سطح قیمت ها و نرخ تورم
1-تولید ودرآمدکل
2-مقادیر واقعی در برابر اسمی
3-سطح کلی قیمت ها
4-نرخ رشد ونرخ تورم

فصل دوم: مروری بر نظام مالی
مقدمه
1-کارکرد بازارهای مالی
2- ساختاربازارهای مالی
2-1- بازارهای بدهی و سهام
2-2- بازارهای اولیه و ثانویه
2-3- بازارهای بورس و بازار خارج از بورس
2-4- بازارپول و سرمایه
3- بازارهای مالی و بازارهای آن
3-1- ابزارهای متداول در بازار پول
3-2- ابزارهای متداول در بازار سرمایه
4- بین المللی شدن بازارهای مالی
4-1- بازار اوراق قرضه بین المللی ، اوراق قرضه ی اروپایی و پول های اروپایی
4-2- بازارهای جهانی سهام
5- عملکرد واسطه های مالی : تأمین مالی غیرمستقیم
5-1- هزینه های مبادلاتی
5-2- سیمان و نقد شوندگی
5-3- تسهیم ریسک
5-4- امکان اعطای وام بلند مدت
5-5- اطلاعات نامتقارن کژگزینی و کژمنشی
6- انواع واسطه های مالی
6-1- مؤسسات سپرده انواع بازارهای مالی بین المللی پذیر
6-2- مؤسسات پس اندازقراردادی
6-3- واسطه های مالی سرمایه گذاری
7- مقررات نظام مالی
7-1- افزایش اطلاعات در دسترس سرمایه گذاران
7-2- کسب اطمینان از سلامت واسطه های مالی
8- خلاصه
9- سؤال ها و مسائل
10- منابع ومآخذ
فصل سوم : بانکداری تطبیقی
مقدمه
1- فروض حاکم بر موضوع بحث
1-1-نقش و کارکرد بانک های تجاری
1-2- واسطه گری مالی
1-3- رابطه ی دولت با بانک ها
2- جایگاه نظام مالی در اقتصاد
2-1-تعریف نظام مالی
2-2- نقش نظام مالی در اقتصاد
2-3- مسایل اساسی نظام مالی
2-4- دلایل اهمیت واسطه های مالی
3- جایگاه بانک ها در اقتصاد
3-1- نقش بانک ها در اقتصاد
3-2-اهمیت بانک ها در اقتصاد جهانی
3-3-اندازه ی بانک ها در صنعت بانکداری جهانی
3-4-کارکردهای اصلی باک ها در اقتصاد
4- اصول مدیریت بانک
5- انواع خدمات مالی بانک ها
5-1- بانک های تجاری سنتی
5-2- بانک های انواع بازارهای مالی بین المللی توسعه ای
5-3- بانک های سرمایه گذاری
5-4- بانک های جامع
5-5- بانک های اسلامی
6- تجربه بانکداری بدون ربا در کشورهای منتخب
6-1- بحرین
6-2- بنگلادش
6-3- پاکستان
6-4- عربستان
6-5- مالزی
6-6-ایران
7- بررسی وضعیت صنعت بانکداری
7-1- عدم تعادل منابع و مصارف بانک ها
7-2- بررسی میزان احتیاط بانک ها در ارایه ی تسهیلات به بخش غیردولتی
8- یک الگوی پیشنهادی برای نظام بانکی بدون ربا
8-1- اهداف الگو انواع بازارهای مالی بین المللی
8-2- حدود اصلاحات
8-3- تبیین وضع موجود مشکلات و نارسایی های بانکداری در ایران
8-4- ویژگی های الگوی پیشنهادی
9- تشکیل بانک های سرمایه گذاری
9-1- نتایج در بانک های تخصصی
9-2- جمع بندی
10- نظارت یکپارچه برمؤسسات پولی و مالی
10-1- ابزارهای نظارتی در نظارت یکپارچه
11- منابع ومآخذ

فصل چهارم: ماهیت پول
مقدمه
1- بررسی روند تحولات پول
1-1- اقتصاد تهاتری یا مبادلات پایاپای
1-2- نارسایی های مبادلات کالا با کالا ( پایاپای)
1-3- پول کالایی
1-4- پول فلزی ( به ویژه طلا و نقره)
1-5-اسکناس
1-6-چک و مکانیسم خلق پول توسط بانک ها
1-7- پول الکترونیکی
2- ظرف پول وعوامل تعیین کننده ی آن
3- مفهوم پول
4-کارکردهای پول
4-1- واسطه مبادله
4-2- واحد محاسبه با معیار سنجش ارزش
4-3- ذخیره های ارزش
4-4- پول به عنوان وسیله ای برای پرداخت های آینده
4-5- پول به عنوان عامل رشد اقصادی
4-6- پول به عنوان عامل توزیع مجدد درآمد
5- مصادیق پایاپای ( مبادلات کالا با کالا) در اقتصادهای مدرن
5-1- شرایط حاد تورمی
5-2- حفظ قیمت حداقل
5-3-شرایط کنترل قیمت ها
6- تقسیم کلی انواع پول
7- اندازه گیری پول
8- داده های پولی چه مقدار قابل اطمینان هستند؟
9- خلاصه
10- سؤال ها و مسائل
11- منابع اینترنتی

فصل پنجم : مفهوم نرخ بهره
مقدمه
1- اندازه گیری نرخ های بهره
1-1- ارزش فعلی
2- چهارنوع ابزار متداول در بازار اعتبار
2-1-وام ساده
2-2-وام اقساطی ( وام کاملاً استهلاکی)
2-3-اوراق قرضه کوپنی
2-4- اوراق قرضه تنزیلی ( که اوراق قرضه با نرخ بهره ی کوپنی صفردرصد)
3- عایدی تا زمان سررسید
3-1- وام ساده
3-2- وام اقساطی
3-3- اوراق قرضه کوپنی
3-4- اوراق قرضه تنزیلی با اوراق قرضه یا کوپن صفردرصد
4- عایدی برمبنای تنزیل
5- تمایز بین نرخ های بهره و بازده ها
6- رابطه ی بین سررسید وبی ثباتی در بازده اوراق قرضه ریسک نرخ بهره
7- تمایز بین نرخ های بهره واقعی و اسمی
8- خلاصه
9-سوال ها و مسائل
10-منابع اینترنتی

فصل ششم: رفتار نرخ بهره
مقدمه
1-عوامل تعیین کننده ی نزخ بهره
1-1-ثروت
1-2-بازده مورد ا نتظار
1-3-ریسک
1-4-نقدشوندگی
2-عرضه و تقاضا در بازار اوراق قرضه
2-1-منحنی تقاضا
2-2-منحنی عرضه
2-3-تعادل بازار
2-4-تحلیل عرضه و تقاضا
3-تغییرات در نرخ های بهره ی تعادلی
3-1-جابه جایی منحنی تقاضای اوراق قرضه
3-2- جابه جایی منحنی عرضه ی اوراق قرضه
4- نثال های کاربردی
4-1- مثال کاربردی : تغییرات در نرخ بهره در اثر نورم مورد انتظار : اثر فیشر
4-2- مثال کاربردی : اثر " رونق " اقتصادی بر نرخ بهره
4-3- مثال کاربردی : علت نرخ های بهره ی پایین در ژاپن
4-4- مثال کاربردی : مطالعه ی ستون " بازارهای اعتباری " در مجله ی وال استریت
5- عرضه و تقاضا در بازار پول : نظیه رجحان نقدینگی
5-1- تغییرمکان در منحنی تقاضای پول
5-2- تغییرمکان منحنی تقاضای پول
6- مثال کاربردی: تغییره نرخ بهره ی تعادلی در اثر تغییردرآمد سطح عمومی قیمت ها
6-1- تغییرات درآمد
6-2- تغییر سطح قیمت ها
6-3- تغییر عرضه ی پول
7- مثال کاربردی : حجم پول و نرخ بهره
7-1- اثردرآمدی افزایش عرضه ی پول
7-2- اثر درآمدی افزایش عرضه پول
7-3- اثر قیمتی افزایش عرضه پول
7-3- اثرتورم مورد انتظار
8-خلاصه
9-سوال ها و مسائل
10- منابع ومآخذ

فصل هفتم : ساختار ریسک و ساختار زمانی نرخ بهره
مقدمه
1- ساختارریسک نرخ های بهره
1-2-قابلیت نقد شوندگی اوراق
1-3-ملاحظات مربوط به مالیات بردرآمد
2-ساختارزمانی نرخ های بهره
2-1-نظریه انتظارات
2-2-نظریه ی بازارهای مجزا
2-3- نظریه های جایزه ی نقدشوندگی و سررسید مرجع
3-خلاصه
4-پیوست فصل 7: نرخ سود و سیاست پولی
4-1-بازار پول و بازار سرمایه
4-2-خلاصه و نتیجه مربوط به پیوست
5- سوال ها و مسائل
6- منابع ومآخذ

فصل هشتم : بازار سهام ، نظریه ی انتظارات عقلانی و فرضیه ی بازار کارآ
مقدمه
1- محاسبه ارزش سهام عادی
1-1-مدل ارزش گذاری تک دوره ای
1-2-مدل تصمیم یافته ی ارزش گذاری سهام مبتنی بر سود توزیع شده
1-3-مدل رشد گوردون
2-نحوه ی تعیین قیمت سهام در بازار
3-مثال کاربردی اثر سیاست پولی بر قیمت سهام
4-مثال کاربردی : حمله 11 سپتامبر ، رسوایی شرکت انرون و بازار سهام
5- نظریه ی انتظارات عقلانی
5-1-بیان ریاضی این نظریه
5-2- منطق حاکم براین نظریه
5-3-معنای ضمنی این نظریه
6-فرضیه ی بارارکارآ یا انتظارات عقلانی در بازارهای مالی
6-1-منطق حاکم بر این فرضیه
6-2-شکل قوی فرضیه بازار کارآ
6-3-شواهد تجربی در مورد فرضیه بازار کارآ
7- آیا قیمت سهام ، اطلاعات موجود را به طور شفاف منعکس میکند؟
8- رفتار تصادفی قیمت سهام
9-مثال کاربردی : آیا نرخ های ارز رفتاری تصادفی دارند؟
10-شواهدی علیه کارایی بازار
10-1-اثر شرکت کوچک
10-2-اثر ژانویه ( واکنش غیرعادی بازار)
10-3-واکنش افراطی بازار
10-4-نوسان افراطی
10-5-گرایش معکوس
10-6-جمع بندی
11-مثال کاربردی: رهنمودی عملی برای سرمایه گذاری در بازار سهام
12-آیا باید در مورد اخبار محرمانه وداغ بدبین بود؟
13-آیا همواره قیمت های سهام با اخبار خوب افزایش می یابند؟
14-توصیه ی سیاستی فرضیه ی بازار کارآ برای سرمایه گذاران
15-شواهد مربوط به انتظارات عقلانی در دیگر بازارها
16- مثال کاربردی: سقوط بازارسهام دردوشنبه ی سیاه سال 1978 و درزمان بحران شرکت های فن آوری در سال 2000
17-مثال کاربردی : تحلیل بحران فعلی بازار های مالی بین ا لمللی
18-تحلیل تاریخی
18-1-بحران اخیر از کجا شروع شد؟
18-2-چه کسانی اوراق رهنی یا MBS را خریدند؟
18-3-ریسک بازی دومینو
18-4-عمده ترین آسیب پذیری اقتصاد ایران از بحران بازارهای مالی بین المللی
18-5-جمع بندی
18-6-انتقادهای اقتصاددانان به طرح نجات
19-مالیه ی رفتار
20- خلاصه
21- سؤال ها و مسائل

فصل نهم : یک تحلیل اقتصادی از ساختار های مالی
مقدمه
1- حقایق اساسی در باره ی ساختارمالی در سراسر جهان
1-1-سهام مهم ترین منبع تأمین مالی بیرونی برای فعالان اقتصادی محسوب نمی شود
1-2-انتشار اوراق بهادار بدهی و پذیره نویسی سهام ، شاهراه اصلی تأمین مالی شرکت ها نیست
1-3- تأمین مالی غیرمستقیم که شمامل فعالیت های واسطه های مالی است چند برابر تأمین مالی مستقیم است
1-4- واسطه های مالی به ویژه بانک ها مهم ترین منبع تأمین مالی بیرونی فعالان اقتصادی هستند
1-5- نظام مالی از جمله بخش های اقتصادی است که دارای مقررات پیچیده است
1-6- تنها شرکت های بزرگ و ا ستخوان دار برای تأمین مالی فعالیت های خود به بازارهای اوراق بهادار دسترسی آسانی دارند
1-7- وثیقه ، ابزارمتداول درقراردادهای بدهی است چه برای خانوارها و چه برای شرکت های تجاری
1-8- قراردادهای بدهی نوعاً مدارک قانونی خیلی پیچیده ای هستند که محدودیت های اساسی را بررفتار فرض گیرنده تحمیل می کنند
2- چگونه کژگزینی بر ساختارمالی تأثیر می گذارد؟
3- ابزارهایی برای حل مشکلات کژگزینی
3-1-تولید وفروش اطلاعات خصوصی
3-2- مقررات دولتی برای افزایش اطلاعات
3-3-واسطه گری مالی
3-4-وثیقه وارزش خالص
3-5-ارزش خالص( با سرمایه )
3-6-خلاصه
4-کژمنشی چگونه بر انتخاب بین قراردادهای بدهی و سرمایه تأثیر می گذارد؟
4-1-کژمنشی بر افزایش سرمایه ازطریق ا نتشار سهام مشکل" مدیران و شرکای اصلی شرکت؟
4-2-ابزارهایی برای کمک به حل مشکل شریک ا صلی و مدیر
5-ابزاری برای کمک به حل مشکل کژمنشی در قراردادهای بدهی
5-1-ارزش خالص وثیقه
5-2-پایش و اعمال مقررات محدود کننده
5-3-واسطه گری مالی
5-4-خلاصه
6-تضاد منافع
7-مثال کاربردی: رابطه توسعه ی مالی با رشد اقتصادی
8- مثال کاربردی: آیا می توان کشور چین را مورد متناقضی ازنقش توسعه ی مالی دانست؟
9- بحران های مالی و کلیت فعالیت های اقتصادی
9-1-افزایش نرخ های بهره
9-2-تشدید نااطمینانی
9-3-اثرات بازاردارایی بر ترازنامه
9-4-مشکلات در بخش بانکی
9-5-عدم توازن مالی دولت
10-بحران های مالی در ایالات متحده
11- بحران های مالی در کشورهای دارای بازارهای نوظهور مکزیک ، 1995-1995 ، آسیای شرقی 1998-1997 و آرژانتین 2002-2001
12-خلاصه
13-سوال ها و مسائل
14-منابع اینترنتی

فصل دهم: بانکداری و مدیریت مؤسسات مالی
مقدمه
1-ترازنامه بانک
1-1-بدهی ها
1-2-دارایی ها
2-بانکداری بنیادی
3- اصول کلی مدیریت بانک
3-1-مدیریت نقدینگی و نقش ذخایر
3-2-مدیریت دارایی
3-3-مدیریت بدهی
3-4-مدیریت کفایت سرمایه
4-تدابیری برای مدیریت سرمایه ی بانک
5-آیا دراوایل ده هه ی 90 میلادی ، بحران سرمایه باعث بحران اعتبار شد؟
6- مدیریت ریسک اعتباری
6-1-قربال گری و پایش
6-2-روابط بلند مدت با مشتری
6-3-تعهدات وام
6-4-وثیقه و موجودی های جبرانی
6-5- سهمیه بندی اعتباری
7- مدیریت ریسک نرخ بهره
8- تدابیریت برای مدیریت ریسک نرخ بهره
9- فعالیت خارج از ترازنامه
9-1-فروش وام
9-2-درآمدزایی از انواع بازارهای مالی بین المللی طریق کارمزد
9-3-فعالیت های تجاری وفنون مدیریت ریسک
10-چند نمونه از مشکل " شریک اصلی و مدیر"
11-خلاصه
12-سوال ها و مسائل
13-منابع اینترنتی

فصل یازدهم : صنعت بانکداری : ساختار و رقابت
مقدمه
1- تحولات تاریخی نظام بانکداری آمریکا
2- نهادهای نظارتی چندگانه
3- نوآوری مالی و تکامل صنعت بانکداری
3-1- واکنش به تغییرات شرایط تقاضا: بی ثباتی نرخ بهره
3-2- واکنش به تغییرات در شرایط عرضه فن آوری اطلاعات
4- نوآوری مالی و افول بانکداری سنتی
4-1-کاهش منافع هزینه ای درتجهیز منابع ( بدهی ها ) در آمریکا
4-2-کاهش منافع درآمدی در تخصیص منابع ( دارایی ها )
4-3-واکنش بانک ها
4-4-کاهش فعالیت بانکداری سنتی در سایر کشورهای صنعتی
5-ساختارصنعت بانکدایری تجاری در آمریکا
5-1-محدودیت در ایجاد شعبه
5-2-واکنش به محدودیت های ایجاد شعبه
5-3-شرکت های هلدینگ بانکی
5-4-دستگاه های خودپرداز
5-5-یکپارچه سازی بانک ها و بانکداری در سرتاسر کشور
5-6-مقایسه ی ساختاربانکداری در ایالات متحده و کشورهای دیگر
6-آیا ادغام بانکی و بانک های سرتاسری مفیداست؟
7-تفکیک صنعت بانکداری از دیگر صنایع خدمات مالی
7-1-لغوتدریجی قانون گلس – استیگال
7-2- قانون نوسازی خدمات مالی گرم – لیچ – بلیلی سال 1999: لغو قانون گلس – استیگال
7-3- تفکیک صنعت بانکداری و دیگر صنایع خدمات مالی سراسر جهان
8- صنعت مؤسسات اندوخته پذیر از نظر مقررات و ساختار
8-1-انجمن های پس انداز و وام
8-2-بانک های پس انداز مشترک
8-3-اتحادیه های اعتباری تعاونی
9- بانکداری بین الملل
9-2-بازار یورو و دلار
9-3-بانک های خارجی در ایالات متحده
10-خلاصه
11-سوال ها و مسائل
12-منابع اینترنتی

فصل دوازدهم : تحلیل اقتصادی مقررات بانکی
مقدمه
1-اطلاعات نامتقارن و تنظیم فعالیت های بانکی
2-چترایمنی دولت : بیمه ی سپرده و FDIC
2-1-کژمنشی و چترایمنی دولت
2-2-اثر چترایمنی دولت بر گژگزینی
2-3-ادغام مالی و چترایمنی دولت
3-محدودیت های مربوط به نحوه ی نگهداری داریی ها و الزامات سرمایه ای
4-آیا مقررات بال 2 علمی است؟
5- نظارت بانکی : صدور مجوز و بازرسی
6-ارزیابی مدیریت ریسک
7-الزامات مرتبط با افشای اطلاعات و صورت های مالی
8- حمایت از مصرف کننده
9-محدودیت هایی برای رقابت کردن
10-مشکلات مربوط به تنظیم مقررات برای بانکداری بین المللی
11-علت وقوع بحران در مؤسسات پس انداز و وام و نظام بانکی در آمریکا در دهه ی 1980
12-بحران های بانکی در سراسر جهان
12-1-اسکاندیناوی
12-2-آمریکای لاتین
12-3-روسیه و اروپای شرقی
12-4-ژاپن
12-5- چین
12-6- آسیای شرقی
12-7- پدیده ای با قابلیت تکرارپذیری بالا
13-خلاصه
14-سوال ها و مسائل
15-منابع اینترنتی

روانشناسی بازارهای مالی حلقه مفقوده در بازار مالی ایران

تا چند سال پیش افراد بسیار کمی در بازار سهام یا بورس فعالیت می‌کردند. طی سال‌های گذشته تمایل به حضور در این بازارها افزایش پیدا کرده است. از طرفی بازارهای جدیدی نیز مثل کریپتو کارنسی ایجاد شده است. فارکس، کریپتو، نزدک، بورس ایران و … از جمله بازارهای مالی مشهور هستند. برای کسب سود از این بسترهای معاملاتی باید علوم متنوعی را فرا گرفت که روانشناسی بازارهای مالی یکی از آن‌ها است.

جایگاه رفتار سرمایه‌گذار در روانشناسی بازارهای مالی

اگر از سرمایه‌گذاران پیرامون علت خرید سهام یا دارایی‌ها سوالاتی شود، اکثر جواب‌ها در یک عبارت مشخص خلاصه خواهد شد؛ کسب سود. این پاسخ بسیار کلی است. برای مثال میزان سود مورد انتظار برای یک سرمایه‌گذار خرد و یک شرکت سرمایه‌گذاری یکسان نخواهد بود. از طرفی استراتژی‌ها، کنش‌ها و واکنش‌های سرمایه‌گذاران نیز بسیار متفاوت است. بنابراین باید هدفی مشخص وجود داشته باشد و جزییات نیز تا حد امکان ترسیم شوند.

زمانی که هدف مشخص و نقشه راه وجود نداشته باشد، نمی‌توان از بحران‌ها و نوسان‌های بازار جان سالم به در برد. بازارهای مالی پیچیدگی‌های زیادی دارند. یک اشتباه ممکن است به قیمت از دست دادن تمام دارایی تمام شود.

روانشناسی بازارهای مالی رفتار کاربران در این حوزه را بررسی می‌کند. رفتار کاربران شامل تمام فعالیت‌هایی است که در بازار صورت می‌گیرد. این رفتارها علت‌ها و پیامدهای متفاوتی دارند. علم روانشناسی بازارهای مالی به ما کمک می‌کند تا در زمان بحران‌ها بتوانیم درک درستی از شرایط داشته باشیم و در صورت درگیر شدن با چالش‌های سخت بتوانیم تصمیمات درست و منطقی اخذ کنیم.

همه چیز به اطلاعات بستگی دارد

بزرگترین مشکل سرمایه‌گذاران بازارهای مالی، تسلیم شدن در برابر احساسات است. این عامل حتی تریدرهای حرفه‌ای و سرمایه‌گذاران کلان را نیز دچار چالش‌های فراوانی می‌کند.

احساسات ناشی از تجزیه و تحلیل ذهن از اطلاعات ورودی است. در نتیجه بروز احساسات را می‌توان نتیجه اولیه دریافت اطلاعات دانست. بنابراین باید در دریافت و توجه به اطلاعات بسیار دقیق و حساس باشیم. امروزه منابع بسیار زیادی جهت انتشار اخبار و محتوای مالی به وجود آمده است. منابع معتبر تلاش می‌کنند تا حقایق را به شکل اصولی و صحیح به مخاطب انتقال دهند. منابع غیرمعتبر نیز دائما در پی تحریک احساسات مخاطبان خود هستند.

یکی از شاخه‌های مهم علم روانشناسی بازارهای مالی توجه به اطلاعات دریافتی سرمایه‌گذار است. به بیان ساده می‌توان گفت همه اتفاقات از زمان دریافت داده‌ها و اطلاعات شروع می‌شود. اگر می‌خواهید سرمایه‌گذار یا تریدر موفقی شوید، باید از ذهن خود در برابر اطلاعات غیرمعتبر محافظت کنید.

وابستگی احساسی

روانشناسی بازارهای مالی یک عامل عجیب برای شکست‌ها پیدا کرده است. بسیاری از سرمایه‌گذاران به دلایل مختلف به یک سهم، دارایی یا ارز وابستگی احساسی پیدا می‌کنند. شاید این وابستگی نتیجه محاسبات غلط یا حتی غرور باشد. سهامداران و تریدرها دائما در حال اصلاح پرتفوی خود هستند. در این میان برخی افراد یک یا چند سهم را برای مدت طولانی نگه می‌دارند و به جای گوش دادن به تحلیل‌های علمی و منطقی، از روی احساس تصمیم به وفاداری به سهم می‌گیرند.

گرچه در ابتدا این مشکل بسیار پیش‌پاافتاده و مبتدیانه به نظر می‌رسد اما بسیاری از سرمایه‌گذاران دچار همین مشکل شده‌اند. در نتیجه باید دائما آینده سهام و دارایی‌های سبد سرمایه را تجزیه و تحلیل کنید و در صورتی که نتیجه به دست آمده با داده‌های گذشته مغایرت داشت، در عقب‌نشینی از تصمیمات درنگ نکنید. بازارهای مالی محل فعالیت افراد منطقی است. آدم‌های احساسی در این بازارها راه به جایی نخواهند برد.

تقلید

یکی از نکاتی که همیشه در مبحث روانشناسی بازارهای مالی مطرح می‌شود، خودداری از تقلیدهای بی‌اساس است. امروزه حساب‌هایی با نام کپی‌تریدینگ در کارگزاری‌ها وجود دارد که بر پایه تقلید معاملات طراحی شده‌اند. گرچه سرمایه‌گذاری در این حساب‌ها ممکن است منجر به سودآوری شود اما همیشه باید نسبت به تقلید بسیار محتاط بود. تقلید معاملاتی حتی اگر از روی دست تریدرهای حرفه‌ای نیز صورت گیرد باز هم ممکن است به شکست و تحمیل خسارت منجر شود. بنابراین سرمایه‌گذار باید تا حد امکان آگاهی خودش را افزایش دهد و تنها به اطلاعات و رفتارهای معاملاتی اشخاص معتبر اعتماد نکند.

چطور بفهمیم که سرمایه‌گذاری احساسی هستیم؟

شاید در وهله اول هر شخصی ادعا کند تصمیماتش منطقی است و هیچ گاه تسلیم احساسات نمی‌شود. با این حال اکثر سرمایه‌گذاران آماتور رفتارهای احساسی هستند. برای آن که بفهمیم رفتار ما در بازارهای مالی احساسی است یا خیر می‌توانیم موارد زیر را بررسی کنیم.

فروش سهم به محض افت قیمت

اگر با مشاهده رنگ قرمز نمودار سریعا به فکر فروش سهم می‌افتید، شما یک فرد احساسی هستید. شاید در بسیاری از مواقع بتوانید با احساسات غریزی خود مقابله کنید اما ممکن است در مواقع حساس و بحران‌های بزرگ این احساس شما را نسبت به فروش غیرمنطقی دارایی قانع کند.

قضاوت آینده

اگر نگران افت‌های احتمالی در آینده هستید یا خوش‌بینی بی‌پایه و اساسی در مورد افزایش قیمت سهم دارید، شما درگیر احساسات شده‌اید. پیش‌بینی قیمت و تجزیه و تحلیل بازار بخشی از فعالیت‌های یک سرمایه‌گذار است اما نباید این کارها باعث بر هم خورد تمرکز شما شود. به یاد داشته باشید در بازارهای مالی هیچ چیز قطعی نیست.

وسواس در بررسی قیمت‌ها و ارزش سهام

اگر ذهنتان دائما به شما دستور می‌دهد قیمت‌ها را چک کنید یا ارزش سهام را بسنجید، باید فکری به حال مقابله با این احساسات بکنید. این نوع وسواس شما را از تفکر منطقی دور خواهد کرد. افرادی که چنین مشکلی دارند نمی‌توانند در زمان نوسان نمودارها و بروز هیجان‌ها کنترلی روی افکارشان داشته باشند.

توجه زیاد به اخبار

هر سرمایه‌گذار باید بخشی از زمان خود را صرف توجه به اخبار بازار کند اما این موضوع نباید تمرکز شما را به هم بزند. درگیری شدید فکری و صرف زمان انواع بازارهای مالی بین المللی زیاد در طول روز برای خواندن اخبار به شما کمکی نخواهد کرد.

راهکارهای روانشناسی بازارهای مالی برای مبارزه با احساسات

راهکارهای متنوعی توسط متخصصان روانشناسی بازارهای مالی برای کنترل احساسات و رسیدن به اهداف و سودآوری توصیه شده است. تشکیل سبدهای سرمایه‌گذاری، تدوین استراتژی و برنامه زمانی، تخصیص بودجه مناسب به بازارهای مالی، پرهیز از تزریق تمام سرمایه به بازار، شروع سرمایه‌گذاری با مبالغ کم، پذیرش شکست و افزایش آگاهی از شرایط بازار از جمله کارهایی است که می‌تواند به ما در کسب سود و جلوگیری از ایجاد خسارت کمک کند.

جمع‌بندی

روانشناسی بازارهای مالی تلاش می‌کند تا نقش احساسات در شکست‌ها را مشخص کرده و راهکارهایی برای جلوگیری از این اتفاق ارائه دهد. مهمترین عامل عدم موفقیت در بازارهای ملی غلبه احساسات بر افکار منطقی است. بزرگترین و حرفه‌ای‌ترین سرمایه‌گذاران نیز گاهی در مقابل احساسات تسلیم شده‌اند. بنابراین تمرین راهکارهای مقابله با این پدیده خطرناک یک امر ضروری برای تمام کسانی است که قصد دارند سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی را آغاز کنند. روزی که احساسات شما نتوانند روی تصمیماتتان اثر بگذارند، اولین روز کسب درآمد خواهد بود.

نگاهی به انواع بازار مالی و ویژگی‌های هریک از آنها

بازار مالی، بازاری است که افراد و مؤسسات می‌توانند اوراق بهادار، کالا و سایر دارایی‌های قابل‌تعویض را با قمیتی که توسط اصول ناب عرضه و تقاضا تعیین شده‌اند، با هم مبادله کنند. کار بازارها قرار دادن دو طرف، یعنی خریداران و فروشندگان در یک مکان است تا آنها بتوانند به‌سادگی یکدیگر را پیدا کنند؛ بنابراین معامله‌ی بین آنها را تسهیل می‌نمایند.

بازارهای مالی شاید به عنوان کانال‌هایی دیده شوند که از طریق آنها جریان وجوهِ قابل‌عرضه، از سوی عرضه‌کننده‌ای که دارایی‌های اضافی دارد به سوی یک متقاضی که کمبود وجه را تجربه می‌کند، هدایت می‌شود.

انواع مختلفی از بازارهای مالی وجود دارند و ویژگی‌های آنها به دارایی‌های مالی که مبادله می‌شوند و نیازهای شرکت‌کنندگان مختلف بازار بستگی دارد. انواع بازار مالی براساس ماهیت مبادلات و همچنین میزان رشد‌شان قابل‌تشخیص هستند.

حتما بخوانید:

بازار سرمایه

بازار سرمایه به افزایش سرمایه در طولانی‌مدت و معمولا در دوره‌ای بیش از یک سال، کمک می‌کند و شامل بازار اولیه و ثانویه است و می‌تواند به دو زیرگروه اصلی یعنی بازار اوراق قرضه و بازار سهام تقسیم شود.

• بازار اوراق قرضه با جمع کردن بدهی از طریق صدور و تبادل اوراق قرضه، سرمایه فراهم می‌کند.
• بازار سهام با اشتراک مالکیت یک شرکت از طریق صدور و تبادل سهام، سرمایه فراهم می‌کند.

بازار اولیه که به آن «بازار صدور جدید» هم گفته می‌شود، جایی است که اوراق بهاداری مثل سهام شرکت‌ها و اوراق قرضه‌‌ برای اولین بار و بدون استفاده از هرگونه واسطه‌ای مثل تبادل در فرآیند، معامله می‌شوند. وقتی که یک شرکت خصوصی تصمیم می‌گیرد تا به مؤسسه‌ی سهامی عام تبدیل شود، سهام خود را در جایی به نام عرضه‌ی اولیه‌ی عمومی صادر می‌کند و می‌فروشد. عرضه‌های اولیه‌ی عمومی فرآیندی شدیدا کنترل‌شده هستند که توسط بانک‌های سرمایه‌گذاری یا اتحادیه‌های صنفی مالیِ دلالان سهام تسهیل می‌شوند که طیف قیمت آغازین را تعیین می‌کنند و سپس بر فروش مستقیم آن به سرمایه‌گذاران نظارت می‌کنند.

بازار ثانویه یا «بازار پس از فروش» مکانی است که سرمایه‌گذاران، اوراق بهاداری که قبلا صادر شده‌‌اند همچون سهام‌، اوراق قرضه، سلف‌ها و حق فروش‌ها را به جای اینکه از شرکت‌های صادرکننده خریداری نمایند، از سرمایه‌گذاران دیگر می‌خرند. بازار ثانویه جایی است که در آن حجم بالایی از معامله و تبادل رخ می‌دهد و همان جایی است که وقتی مردم صحبت می‌کنند به آن «بازار سهام» می‌گویند. این بازار شامل بازار بورس نیویورک، بازار بورس سهام نِزدَک در آمریکا و تمام بازارهای معاملاتی اصلی می‌شود.

با این حال بعضی از سهام‌هایی که قبلا صادر شده‌اند در یک بورس فهرست نمی‌شوند، بلکه مستقیما بین دلالان و از پشت تلفن یا کامپیوتر مبادله می‌شوند. این سهام را سهام خارج از بورس یا «سهام فهرست‌نشده» می‌نامند. به‌طور کلی، شرکت‌هایی که به این شکل مبادله می‌کنند، شرایط لازم برای فهرست شدن در بورس را ندارند. چنین سهام‌هایی در تابلوی اعلانات خارج از بورس یا روی اوراق صورتی مبادله می‌شوند که یا توسط شرکت‌هایی با رتبه‌ی اعتباری ضعیف ارائه می‌شوند یا سهام‌هایی بی‌ارزش هستند.

بازار پول

بازار پول واحدهای اقتصادی را قادر می‌سازد تا با وام دادن و وام گرفتن‌های کوتاه‌مدت که معمولا زیر ۱ سال هستند، وضعیت نقدشوندگی خود را مدیریت کنند. این بازار، تعامل بین افراد و مؤسسات را با وجوه مازاد موقتی و طرف مقابل‌شان که کمبود وجه موقت را تجربه می‌کند، تسهیل می‌نماید.

هر فرد می‌تواند از طریق ابزار استانداردی که به آن «پول عندالمطالبه» گفته می‌شود، در دوره‌ی زمانی کوتاه پول قرض بگیرد. اینها وجوهی هستند که برای یک روز، از ساعت ۱۲ ظهر امروز تا ۱۲ ظهر روز بعد قرض گرفته شده‌اند و بعد از آن تبدیل به وام «عندالمطالبه» می‌شوند و می‌توانند هر زمانی مطالبه شوند. در بعضی از موارد، «پول عندالمطالبه» می‌تواند برای مدتی، حداکثر تا یک هفته قرض گرفته شود.

جدا از بازار «پول عندالمطالبه»انواع بازارهای مالی بین المللی ، بانک‌ها و مؤسسات مالی دیگر از چیزی به نام «بازار بین بانکی» استفاده می‌کنند تا درطول مدت زمان طولانی‌تری، از یک شب تا یک سال، وجه قرض بگیرند. سرمایه‌گذاران خرده‌فروشی و شرکت‌های بازرگانی کوچک‌تر در بازار بین بانکی شرکت نمی‌کنند. درحالی که بعضی از معاملات توسط بانک‌ها و به‌خاطر مشتریان‌شان انجام می‌شود، اکثر تراکنش‌ها زمانی رخ می‌دهد که یک بانک نقدشوندگی اضافی و مازاد وجه را تجربه می‌کند و بانک مقابل دچار کمبود نقدشوندگی شده است.

چنین وام‌هایی براساس نرخ بین بانکی ایجاد می‌شوند که نرخ سود است و برای وام‌های کوتاه‌مدت بین بانک‌ها مطالبه می‌شود. میانجیِ بین طرفین که واسطه نامیده می‌شود، یک قیمت پیشنهادی را با تفاوت بین دو طیفی که نماینده‌ی دامنه یا درآمد واسطه هستند، اعلام می‌کند. سود بین بانکی در لندن لیبور (نرخ پیشنهادی بین‌بانکی لندن) و لیبید (نرخ قیمت بین بانکی لندن) نامیده می‌شود. به همین ترتیب در پاریس پیبور، در فرانکفورت فیبور، در آمستردام ایبور و در مادرید میبور را داریم.

بازار تبادل ارز خارجی

بازار تبادل ارز خارجی، مبادلات خارجی را تشویق می‌کند و بزرگ‌ترین و نقدشونده‌ترین بازار در جهان است که ارزش مبادله‌اش به‌طور متوسط روزی ۵ تریلیون دلار است. این بازار شامل ارزهای جهان است و هر فرد، شرکت یا کشوری می‌تواند در آن شرکت کند.

بازار کالا

بازار کالا مبادله در محصولات اولیه‌ای که حدودا در ۵۰ بازار کالای اصلی انجام می‌شوند را مدیریت می‌کند و در آن تراکنش‌هایی کاملا مالی به‌شکل فزاینده‌ای بیشتر از خریدهایی فیزیکی است که صورت می‌گیرند. کالاها معمولا در دو زیرگروه دسته‌بندی می‌شوند:

• کالاهای سخت مثل مصالحی که عموما استخراج می‌شوند؛ همچون طلا، نفت،‌ رزین،‌ آهن و غیره.
• کالاهای نرم که عموما محصولات اولیه‌ی کشاورزی هستند، مثل گندم، پنبه، قهوه، شکر و غیره.

بازار مشتقات

این بازار تبادل ابزارهای مالی مثل قراردادها و اختیارات خرید و فروش آتی را که برای کمک به کنترل ریسک مالی استفاده می‌شوند تسهیل می‌کند. این ابزارها اکثرا ارزش خود را از ارزش یک دارایی اساسی مشتق می‌کنند که می‌تواند به‌شکل‌های مختلفی مثل سهام، اوراق قرضه، کالاها، ارزها یا رهن‌ها باشد. بازار مشتقات به دو بخش تقسیم می‌شود که ذاتی قانونی و ابزارهایی کاملا متفاوت برای تبادل دارند.

مشتقات بازار متشکل

قراردادهای استانداردی وجود دارند که در بازار معاملات آتی سازمان‌یافته مبادله می‌شوند. اینها شامل معاملات آتی، قرارداد اختیار معامله و قرارداد اختیار فروش می‌شوند. تبادل در چنین ابزارهای متحدالشکلی مستلزم یک پرداخت سپرده‌ی اولیه‌ی توسط سرمایه‌گذاران است که از طریق یک شرکت تسویه وجوه تعیین‌شده و هدفش از بین بردن ریسک برای هر دو طرف است تا تعهدات خود را مخفی نکنند.

مشتقات بازار فرابورس

آن دسته از قراردادهایی هستند که به‌شکل خصوصی درموردشان مذاکره شده و مستقیما بین دو طرف و بدون استفاده از خدمات واسطه‌ای مثل یک بورس، مبادله می‌شوند، اوراق بهاداری مثل بیع سلف،‌ معاملات سلف ارز، توافق‌نامه‌های نرخ بیع سلف، مشتقات اعتباری، اختیار معاملات غیرعادی و سایر مشتقات غیرعادی تقریبا همیشه به این شکل مبادله می‌شوند. این‌ها قراردادهایی سفارشی هستند که تا حد زیادی بدون کنترل باقی می‌مانند و برای خریدار و فروشنده انعطاف‌پذیری بیشتری در رسیدن به نیازهایشان فراهم می‌کنند.

بازار بیمه

این بازار به جابجایی ریسک‌های مختلف کمک می‌کند. بیمه انواع بازارهای مالی بین المللی برای انتقال ریسک یک ضرر از یک مؤسسه به یک مؤسسه‌ی دیگر، در ازای یک پرداخت، استفاده می‌شود. بازار بیمه مکانی است که در آن دو همتا، یک بیمه‌گر و یک بیمه‌شونده که بیمه‌گذار هم نامیده می‌شود، با هم ملاقات می‌کنند تا معامله‌ای با هم انجام دهند که ابتدائا توسط مشتری استفاده می‌شود تا مانع از ریسک یک ضرر نامطمئن شود.

آشنایی با بزرگترین بازارهای مالی جهانی

مهم نیست که در کدام یک از بازارهای مالی فعالیت دارید. برای اینکه بتوانید به خوبی تمامی اخبار و وقایع اقتصادی را رصد کنید می بایست با سایر بازار های مالی جهان نیز آشنا باشید. این امر برای شما که در یک بازار بین المللی مانند ارزهای دیجیتال فعالیت می کنید اهمیت بیشتری نیز پیدا می کند. به همین منظور تیم آموزشی کوین گراف این مقاله را برای آشنایی بیشتر با مهم ترین بازار های مالی در سراسر جهان تدارک دیده است.

بازارهای مالی یا Financial Market چیست؟

قبل از هرچیزی بهتر است کمی بیشتر با مفهوم بازارهای مالی (Financial Market) آشنا شویم. اگر بخواهیم بازارهای مالی را در یک جمله تعریف کنیم می توان این چنین گفت: به محلی که افراد حقیقی مانند خانوارها ،تریدرها و سرمایه گذاران خرد، همچنین افراد حقوقی مثل شرکت ها و کمپانی ها و یا حتی دولت ها می توانند به خرید و فروش انواع بازارهای مالی بین المللی یک دارایی با هزینه خیلی پایین بپردازند بازار مالی گفته می شود. حال این دارایی می تواند سهام یک شرکت، یک ارز دولتی و یا حتی کالا باشد.

در گذشته تمامی این مبادلات به صورت مستقیم صورت می گرفت. به طور مثال اگر می خواستید در فروش یک کمپانی سهیم باشید، می بایست مستقیماً سرمایه خود را به دست آنان می سپاردید و یک قرارداد شخصی تنظیم می کردید. با گذشت زمان و رشد جمعیت، کمبود یک مرجع برای داد و ستد بیش از پیش احساس شد و نتیجه آن پیدایش بازارهای مالی بود.

یکی از ویژگی ها و امتیازاتی که بازارهای مالی به وجود آوردند تعیین قیمت بود. قیمت ها در بازارهای مالی بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می شوند و از آنجا که هر شخصی به این قیمت ها دسترسی دارد، امکان تقلب و تغییر در آن به حداقل می رسد. از دیگر خصوصیات بازارهای مالی می توان به جمع شدن حجم زیادی از سرمایه اشاره نمود که نتیجه آن رشد سرمایه بازار و قدرت گرفتن آن می باشد.

دیگر امتیاز استفاده از این مکان ها برای تجارت این است که هر شخصی با هر میزان توانایی مالی می تواند شروع به سرمایه گذاری و یا معامله کرده و در کل یکی از مهم ترین وظایف بازارهای مالی این است که اشخاصی که نیاز به سرمایه دارند را با سرماگذاران متصل کند.

معرفی بازارهای مالی جهانی؛

حال که با مفهوم بازارهای مالی آشنا شدید به معرفی مهم ترین این بازارها در سطح جهان می پردازیم:

۱- بازار سهام (Stock market)

بازار سهام که این روزها از محبوبیت بالایی در میان کاربران ایرانی برخوردار است به مکانی گفته می شود که در آن می توانید با خرید اوراق بهادار در مایملک و سود یک شرکت سهیم شوید. تمامی شرکت هایی که در این بازار شروع به فعالیت می کنند، نخست می بایست از فیلترهای دولتی رد شده و حوزه فعالیت و همچنین میزان دارایی آن ها کاملاً شفاف شود.

برای معیارسنجی ارزش یک گروه از شرکت ها، معامله گران و سرمایه گذاران به شاخص ها مراجعه می کنند. شاخص ها در واقع میانگینی از قیمت و ارزش سهام چند شرکت می باشند. از مهم ترین شاخص های بین المللی می توان به شاخص NAZDAQ ،S&P500 و DOW اشاره نمود.

۲- بازار تبادلات ارزی یا فارکس (Foreign Exchange)

بازار تبادلات ارزی که به اختصار Forex نامیده می شود بزرگترین بازار مالی حال حاضر جهان است. در این بازار بزرگترین شرکت های چند ملیتی، بانک ها و موسسات مالی بزرگ، انواع شرکت های بیمه و صادر کنندگان و وارد کنندگان فعالیت می کنند.

بخشی از این معاملات با هدف تأمین یک ارز صورت می گیرد. اما بیشترین حجم معاملات در این بازار متعلق به معامله گران بوده که با هدف کسب سود از نوسانات میان دو ارز انجام می شود. واسط مالی بین معامله گران در این بازار مانند بازار سهام کارگزاران هستند که با دریافت مبلغی به عنوان کارمزد، امکاناتی نظیر معاملات آتی، پوزیشن شورت و یا مارجین تریدینگ را در اختیار معامله گران قرار می دهند.

۳- بازار کالا (Commodity)

در این بازار همانطور که از اسمش پیداست، معامله گران به خرید و فروش انواع کالا می پردازند. این خرید و فروش هم جهت کسب سود از بالا رفتن یک کالای خاص مانند نفت و همچنین در جهت تأمین آن کالا صورت می پذیرد. سه دسته بندی کلی برای کالاهای این بازار در نظر گرفته شده است که شرح ذیل است:

– دسته Hard یا کالاهای سخت مانند طلا، نقره، سیمان و سایر فلزات گرانبها.
– دسته Soft مانند قهوه، غلات و انواع اقلام خوراکی.
– دسته Energy مانند نفت، گاز، بنزین، برق و زغال سنگ.

۴- بازار اوراق بهادار (Bond Market)

در این بازار سرمایه گذار می تواند در یک پروژه با محوریت خاصی که معمولاً از طرف دولت و یا هولدینگ های قدرتمند برای آن یک اوراق بهادار یا قرضه صادر می شود، مشارکت کند. این اوراق می توانند در خصوص اجرای یک پروژه اشتغال زایی، زیرساخت شهری و یا حتی تکنولوژی باشند. در مجموع این بازار بیشتر مناسب برای افرادی است که قصد سرمایه گذاری بلند مدت دارند و مثال ایرانی آن، اوراق مشارکت وزارتخانه ها در ایران است.

۵- بازار ارزهای دیجیتال (Cryptocurrency Market)

بازار ارزهای دیجیتال نسبت به سایر بازارهای مالی جهانی از وسعت و سرمایه کمتری برخوردار بوده که البته یک امر کاملاً طبیعی است. پیدایش بازار سهام به بیش از ۲۰۰ سال قبل باز می گردد در حالی که از تولد این بازار تنها کمتر از یک دهه گذشته است.

اما دلیلی که این بازار را نسبت به سایر بازارهای مالی متمایز کرده و باعث شده تا تبدیل به آینده دار ترین بازار مالی بین المللی شود، خود اقلامی هستند که در این بازارها معامله می شوند. وقتی در بازارهایی مانند بازار کالا به معامله می پردازید، اقلامی که شروع به خرید آن ها می کنید در انبارهایی دور از دسترس شما قرار داشته و شما هیچگاه نیازی به دریافت و استفاده از آنها ندارید.

حتی وقتی در بازاری مانند Forex شروع به خرید یک ارز مثل یورو می کنید، خرید شما صرفاً جنبه سرمایه گذاری داشته و اگر بخواهید این ارز را واقعا دریافت کرده و از آن استفاده کنید، باید یک سری مراحل خیلی پیچیده و هزینه بر را از سر بگذرانید که نتیجه اش این می شود که شما خرید همان مقدار ارز از صرافی شهر خودتان را ترجیح دهید. اما در بازار ارزهای دیجیتال با خرید یک رمزارز دقیقاً آن را دریافت کرده و می توانید با کمترین کارمزد به کیف پول شخصی خود منتقل کنید.

موضوع مهم دیگر مبحث کاربرد رمزارزها می باشد که روز به روز درحال پیشرفت بوده و بنا به سهولت در استفاده و انتقال آنان، از آینده درخشانی برخوردارند. شاید امروز شما نتوانید با در اختیار داشتن یک ارزدیجیتال به سوپرمارکت محلتان رفته و مایحتاج روزانه خود را تهیه کنید، اما با توجه به رشدی که این بازار و حتی تکنولوژی پشتیبان آن در حال تجربه است، هیچ بعید نیست که در ده سال آینده این امکان نیز برای شما فراهم گردد.

جهانی شدن و بازارهای مالی

جهانی شدن، اصطلاحی است که از اواسط دهه ۱۹۸۰ متداول شده است و امروزه اغلب به جای بین المللی شدن و فراملیتی شدن به کار می رود. این اصطلاح به گستره وسیعی از تغییرات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی دلالت می کند و بنابراین تفسیرها و تعبیرهای گوناگونی از آن شده است. بین المللی شدن را می توان فرآیند درهم تنیدگی اقتصادهای ملی از راه تجارت بین المللی دانست. از سوی دیگر فراملیتی شدن به مفهوم شکل گیری موسسات تولیدی بر پایه عملیات برون مرزی، از راه سازمانها و موسسات چندملیتی است . همزمان با گسترش موسسات فراملیتی، پیشرفت تکنولوژی مخابراتی و کاهش مقررات و آزادسازی بازارها، زمینه ای برای جهانی شدن بازارهای مالی فراهم آمده است.در این میان، کشورهای توسعه یافته نیز با گسترده ترشدن بازارهای رقابتی وپیوستن تعداد قابل توجهی از آنان به گات ،به ضرورت خصوصی سازی واحدهای دولتی پی برده اندکه از هدفهای آن می توان به توسعه بازار سرمایه داخلی از راه رونق بخشیدن به بازاراوراق بهادار،گسترش مالکیت وسیع سهام، مشارکت قشرهای مختلف مردم درسرمایه گذاری وافزایش کارایی بازارهای مالی اشاره کرد . دراین مقاله ضمن مروری بر جهانی شدن و بازارهای مالی ، اثرات جهانی شدن بر بازارهای یادشده را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
● مقدمه
اقتصاد جهان شاهد بین المللی شدن روز افزون است که آثار آن در افزایش بازرگانی بین‌المللی، جهانی شدن تولید و جریان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، دیده می شود. یکی از پدیده‌های بسیار قابل توجه دهة اخیر در اقتصاد جهانی‌، ادغام رو به افزایش اقتصادها در سطح جهان است. از میان نیروهای ادغام کنندة اقتصاد جهانی، می‌توان به تجارت فرا مرزی اشاره کرد. فشارناشی ازتوسعه تکنولوژی بر فرآیند ادغام اقتصادی (‌جهانی شدن ) در دو دهة گذشته‌، باعث تغییر در ساختار بازارها و ظهور شرکتهای فرا ملیتی یا چند ملیتی شده است . ادغام اقتصادی در سطح جهان، در دو سطح خرد و کلان اتفاق افتاده است.این ادغام در سطح اقتصاد خرد، بیشتر قابل مشاهده است، زیرا شرکتها در ماورای مرزها گسترش یافته‌اند و یا از راه سرمایه‌گذاری مشترک و همکاری با شرکتهای محلی، بدون شراکت در دارایی‌ها ( همکاری استراتژیک ) فعالیت شرکتهای مستقل را مرتبط کرده‌اند. در سطح کلان، ادغام اقتصاد جهانی از راه کاهش موانع تجاری و جریان آزادتر کالا و خدمات و عوامل تولید محقق شده است.
● تعاریف
▪ ادغام :ارتباط گسترده متقابل عوامل اقتصادی درماورای مرزها.
▪ اوراق بهادار: سهام ،اسنادخزانه و اوراق قرضه که از راه کارگزاران در بورس موردمعامله قرارمی گیرند .
▪ جهانی شدن : فرایندی از تحول است که مرزهای سیاسی واقتصادی راکمرنگ می کند، ارتباطات را گسترش می دهد و تعامل فرهنگها را افزون می سازد .
▪ رقابت پذیری : کیفیتی است که از راه حاکمیت بازار و شکل گیری فعالیتها بر پایه مزیت نسبی و رقابتی محقق می‌شود‌.
▪ سرمایه گذاری مستقیم خارجی(FDI)‌: سرمایه گذاری که متضمن مناسبات بلندمدت بوده، منعکس کننده کنترل و نفع مستمرشخصیت حقیقی یا حقوقی مقیم یک کشور در شرکتی واقع درخارج موطن سرمایه‌گذار باشد.
▪ گات : موافقت نامه عمومی تعرفه و تجارت که در سالهای پس از جنگ جهانی دوم مطرح و میان ۲۳ کشور امضا شده است‌.
● بازارهای مالی
بازارهای مالی توسعه یافته ودارای ارتباط مناسب با مؤسسه‌های مالی در سطح بین المللی در یک کشور، به بهبود و پشتیبانی رقابت پذیری آن کشور منجر می‌شود . دارا بودن بازارهای مالی کارآ‌، بهره مند بودن از یک بخش بانکی توسعه یافته و بهره گیری از خدمات مالی با کیفیت مناسب ، مهمترین عوامل رقابت‌پذیری کشوررا تشکیل می دهند .
در سالهای اخیر،اهمیت توسعه یافتگی بازارهای مالی در رشد اقتصادی، جزء مباحث فراموش شده در اقتصاد توسعه بوده است. نخستین مطالعه برای سنجش تاثیر توسعه یافتگی مالی بر رشد، که از زاویه روشهای سنجش و مدل اقتصادسنجی، نقدهای مهمی بر آن وارد است، توسط گلداسمیت در سال ۱۹۶۹ میلادی صورت گرفته است .
یک معیار برای ارزیابی قدرت بازار مالی در یک کشور، نسبت ارزش سهام شرکتهای حاضر در بورس به کل تولید ناخالص ملی این کشور است. چنین شاخصی نشان می دهد که چه بخشی از سرمایه گذاریهای کشور در بازارهایی که قدرت نقد شوندگی بالا دارند، خرید و فروش می‌شود.
نظامهای مالی را می‌توان به دو گروه عمده طبقه بندی کرد:
۱) نظام مالی مبتنی بر بازار اوراق بهادار؛
۲) نظام مالی مبتنی بر بانک.
● مزایای بازارهای مالی
▪ در شرایط رونق بازار های مالی، جریانی از بازار پول به طرف بازار سرمایه به وجود می‌آید.
▪ بازارهای مالی در صورت عملکرد درست، می‌توانند اثر مثبت و قابل ملاحظه‌ای بر روی متغیرهای کلان اقتصادی داشته باشند. توسعه بازارهای مالی، نقش انواع بازارهای مالی بین المللی بسزایی در فرآیند رشد اقتصادی هر کشوری دارد، زیرا بازارهای مالی کارآمد و مناسب، امکان جمع‌آوری و هدایت پس اندازها از منابع مختلف را به سمت فعالیتهای تولیدی فراهم می‌کنند.
▪ بازار مالی، سرمایه ها را برای سرمایه گذاری در فناوری بسیج می کند. بازارهای مالی این امکان را فراهم می سازند تا با عرضه سهام شرکت در بازار بورس و یا عقد قرارداد با بانکهای سرمایه گذار، منابع مالی مورد نیاز خود را تامین کرده، در عوض سرمایه گذاران را در عواید مالی پروژه خود سهیم کنند. بازارهای مالی، از یک طرف با تامین پول مورد نیاز کارآفرین به رشد فناوری و تجاری شدن ایده او کمک کرده، از طرف دیگر تشویق‌کننده‌ای برای سرمایه‌گذاران کوچک، برای سرمایه‌گذاری در این فرصت ها هستند.
▪ بازارهای مالی در زمینه‌ فرصت‌های سرمایه‌گذاری، اطلاعات ایجاد می‌کنند.
▪ بازارهای مالی نقش نظارتی قوی‌ای برای شرکتهای بزرگ فراهم می سازند. بهای سهام یک شرکت، شاخصی است که رابطه تنگاتنگی با ارزش بنیادی شرکت دارد. بنابراین عملکرد مدیریت شرکت، به سرعت خود را در بهای سهام شرکت منعکس می کند. بازارهای مالی با عمومی کردن اطلاعات، تشویق شرکتهای موفق و تنبیه شرکتهای زیان‌ده، نقش نظارتی قوی‌ای را ایفا می کنند که از بسیاری از سیستم های نظارت بوروکراتیک موثرتر عمل می کنند. با توجه به عدم تقارنهای اطلاعاتی که در بازارهای مالی وجود دارد و باعث می‌شود تا موسسات وام دهنده اطلاعات کافی از کیفیت شرکت وام گیرنده نداشته باشند، این نقش بازارهای مالی تاثیر مهمی در کاهش شکستهای بازار در بخش وام و اعتبارات ایفا می کند.
▪ بازارهای مالی، ریسک سرمایه گذاری را تقسیم می کنند. اگر سرمایه گذاران مجبــور باشند که خــودشان در پروژه‌ها سرمایه گذاری کنند، قـدرت تنوع سازی آنها به شدت کاهش می یابد. حال آنکه نقد شـوندگی بالاتر در بازار سهام و امکان خرید سبد متنوعی از سهام، این امکان را فراهم می ســازد تا سرمایه گذاران خود را در برابر ریسک شرکتی، مصون کنند. این ویژگی تمایل برای سرمایه‌گذاری در پــروژه‌های مرتبط با توسعه فناوری یا محصولات نــوآورانه را که به گونه ای طبیعی با ریسک بالا همراه هســتند افزایش داده، در نهایت به رشد فناوری در جامعه کمک می کند. از طرف دیگر نهادهای مالی که ماهیت بین نسلی دارند (مثلاً صندوقهای بازنشستگی) این امکان را فراهم می‌کنند تا ریسکهای ناشی از تحولات اقتصاد کلان که ممکن است تاثیرات منفی روی یک نسل خاص برجای گذارد، به یک نسل ویژه منتقل نشود و بدین‌گونه تمامی نسل ها از جریان مالی هموارتری برخوردار شوند.
● اثرات جهانی شدن بر بازارهای مالی
۱) باجهانی شدن‌، سرمایه با آزادی بیشتری حرکت خواهد کرد. درنتیجه درصورت وجود زمینه‌های مستعد برای تولید، سرمایه درپی بهره‌گیری از استعدادها، به آنجاخواهد رفت.
۲) جهانی شدن، منجر به کم رنگ شدن نقش دولتهادردخالت مستقیم در فعالیتهای اقتصادی می‌شود. به عنوان نمونه: درسطح کلان اقتصادی، دخالت دولت برجابه جایی سرمایه وبرتعیین نرخ های بهره و ارز وقیمت ها، کاهش می یابد.
۳) پس ازجهانی شدن وسیال شدن سرمایه ،شاهد بروز برخی بحرانها نظیر بحران جنوب شرق آسیا(درسال۱۹۹۷)و مکزیک (درسال۱۹۹۴)بوده ایم. سیال شدن سرمایه و ورود بیش از اندازه آن به بعضی ازمناطق ، درصورت ضعیف شدن کنترل دولت،می تواندباعث بروز بحرانهای مالی دراین کشورها شود. جهانی شدن، هرچند دخالت مستقیم دولتها را کاهش می دهد، ولی فقدان نقش نظارتی وسیاسی دولت، می تواند بحران‌زا باشد.
● پیشنهادها
۱) اجازه ورود به خارجیان در بازار اوراق بهادار ایران برای انجام معاملات دراین بازار، به صورتی که ورود و خروج سرمایه و انتقال سودسهام دربانک مرکزی ثبت شود، مثبت ارزیابی می شود .
۲) امکان خرید سهام شرکتها توسط خارجیان در محدوده درصد معینی (که در صنایع مختلف متفاوت خواهد بود)قابل اعمال باشد . به عبارت دیگر خرید اوراق سهام بنگاه‌ها از درصد معینی از دارایی آنان، در مرحله اول تجاوز نکند و فقط طبق برنامه ای که به تصویب بانک مرکزی یا مقام کنترل کننده بازار سرمایه خواهد رسید، قابل افــزایش باشد. در این زمینه باید انعطاف لازم با توجه به شرایط بازار سرمایه کشور، در نظر گرفته شود .
۳) از آنجایی که کشــورمان بــرای توسعه اقتصــادی خود بیشتر احتیاج به جذب FDI دارد، جریان سرمایه در بازار اوراق بهادار در کوتاه مدت کمک چندانی به توسعه اقتصادی کشور نخواهدکرد، لیکن تاثیرمهم آن کاهش هزینه ریسک و در نهایت کاهش هزینه دسترسی به سرمایه خواهد بود که، در موقعیت فعلی برای ایجـاد انگیزه برای سرمایه گذاری در کشور از اهمیت زیادی برخوردار است‌.
۴) دربلندمدت آزادسازی بازارسرمایه از ضروریات آزادسازی اقتصاد کشور خواهد بود.
۵) باتوجه به اینکه آزادسازی بازار سرمایه در کشور بسیار حساس است، تدوین برنامه ای برای اجرای این مهم و کنترل بازارسرمایه و تنظیم بازار اوراق بهادار ضروری است .
۶) ایجاد بازارهای اولیه برای جمع آوری سرمایه توسط سرمایه گذاران، اهمیت بسیار دارد. بدون ایجاد بازار اولیه ، تامین مالی از اوراق بهادار، عملاً غیرممکن خواهد بود .

منابع :
۱. غ ، اسماعیلی: جهانی شدن و جهانی سازی ، ماهنامه تدبیر، شماره ۱۵۵
۲. م،م .بهکیش: اقتصاد ایران در بستر جهانی شدن ،نشر نی، سال۱۳۸۴
۳. م . خلیلی عراقی: توسعه و بازار سرمایه ، تدبیر شماره ۱۵۵ ، فروردین ۱۳۸۴
۴. م. زمانی فراهانی: پول،ارز،بانکداری،انتشارات ترمه،۱۳۷۸
۵. س، سهیلی: شرکتهای فراملیتی( ابزار توسعه‌)، ماهنامه تدبیر۱۵۱
۶. م(مترجم)،کاووسی: فعالیت موسسه مالی بین المللی درزمینه لیزینگ، ترجمه Year book,World Leasing۲۰۰۴ ، ماهنامه تدبیر ۱۵۶ ،اردیبهشت ۱۳۸۴